Podwyższenie alimentów na dziecko – kiedy jest możliwe, jak uzasadnić swoje stanowisko i jak napisać pozew o podwyższenie alimentów? 

Czy wiesz, że wysokość alimentów na dziecko z biegiem lat może ulec zmianie? Gdy sąd przyznaje konkretną kwotę na rzecz małoletniego, bierze pod uwagę sytuację z chwili orzekania. Wraz z upływem czasu potrzeby Twojego dziecka mogą jednak wzrosnąć, a możliwości majątkowe rodzica płacącego alimenty – ulec poprawie. A to uzasadnia już wystąpienie z żądaniem podwyższenia alimentów. Kiedy dokładnie jest to możliwe i jak przekonać sąd do swoich racji? Odpowiedzi znajdziesz w tym artykule. 

Dlaczego warto rozważyć podwyższenie alimentów na dziecko?

Kiedy sąd przyznaje alimenty na dziecko, pod uwagę bierze aktualną sytuację małoletniego oraz sytuację rodzica zobowiązanego do zapłaty. W efekcie przyznana kilka lat wcześniej kwota alimentów z czasem może okazać się niewystarczająca – choćby z uwagi na inflację, zmianę sytuacji zdrowotnej dziecka, a nawet z powodu dorastania (z wiekiem potrzeby dziecka zwykle stają się większe).

Gdy potrzeby rosną, a drugi rodzic wciąż płaci tę samą kwotę, Ty siłą rzeczy łożysz na utrzymanie dziecka coraz więcej. Możesz jednak zmienić ten stan rzeczy, występując właśnie o zmianę zakresu świadczeń alimentacyjnych przez drugiego rodzica, a mówiąc prościej – domagać się podwyższenia alimentów.

Kiedy podwyższenie alimentów jest możliwe?

Alimenty podwyższysz tylko, o ile wcześniej w ogóle zostały zasądzone  – w ramach sprawy rozwodowej, postępowania o alimenty albo w wyniku zawarcia ugody. Jeśli czytasz ten artykuł, prawdopodobnie ten etap już dawno masz za sobą. Wcześniej ustalono wysokość alimentów i teraz zastanawiasz się, co możesz zrobić, by drugi rodzic miał większy wkład w utrzymanie Twojego dziecka.

Artykuł 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyraźnie wskazuje, że „w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”.

Co to oznacza? Zarówno podwyższenie, jak i obniżenie alimentów odbywa się w oparciu o te same czynniki, które sąd brał pod uwagę przy pierwotnym ustalaniu ich wysokości. Mowa tu więc o takich kwestiach jak:

1. Uzasadnione potrzeby uprawnionego do alimentów;
2. Możliwości zarobkowe oraz majątkowe rodzica zobowiązanego do ich zapłaty.

Jeśli z biegiem czasu jeden lub oba te czynniki uległy zmianie, oznacza to również, że obecnie wypłacana kwota jest nieadekwatna do obowiązującej sytuacji. Tutaj jednak ważna uwaga – znaczenie mają wyłącznie stałe i istotne zmiany okoliczności. Tylko wtedy możesz liczyć na to, że sąd pozytywnie rozpatrzy Twój pozew o podwyższenie alimentów. Kiedy więc kwota alimentów może zostać podwyższona? Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba dokładnie przyjrzeć się dwóm wyżej wymienionym czynnikom.

Wyższe alimenty na dziecko z uwagi na zwiększenie potrzeb małoletniego

Zacznijmy od tego, że potrzeby dziecka to nie tylko wyżywienie, dach nad głową czy ubranie. To także kwestie związane z wykształceniem, rozwojem duchowym, realizacją hobby czy nawet wyjazdami na ferie i wakacje. Z tego powodu potrzeby te mogą ulegać zmianie wraz z droastaniem. Zwykle tendencja pozostaje wzrostowa: im dziecko jest starsze, tym większe stają się jego potrzeby.

Skoro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka, musisz przedstawić konkretne argumenty i udowodnić, że potrzeby te uległy zmianie. Za przyznaniem wyższych alimentów będzie przemawiać m.in. wzrost kosztów nauki, pogorszenie się stanu zdrowia małoletniego (co wiąże się z dodatkowymi wydatkami na leczenie i rehabilitację) czy inflacja.

Nie bez znaczenia pozostaje także Twoja własna sytuacja majątkowa jako rodzica, z którym dziecko mieszka na stałe. Jeśli stracisz pracę, Twój stan zdrowia się pogorszy i uniemożliwi dalsze wykonywanie pracy albo pociągnie za sobą dodatkowe wydatki, na tej podstawie też możesz wnioskować o podwyższenie alimentów.

Kluczowe zawsze będą konkretne dowody – np. faktury i rachunki udowadniające, że rzeczywiście koszty utrzymania i wychowania dziecka uległy podwyższeniu.

Podniesienie alimentów na małoletnie dziecko z uwagi na poprawę sytuacji majątkowej rodzica

Może się również okazać, że sytuacja dziecka nie ulegnie zmianie, ale zwiększą się możliwości rodzica zobowiązanego do zapłaty. Być może wcześniej nie był w stanie płacić alimentów w kwocie, która byłaby adekwatna do sytuacji małoletniego.

Najbardziej powszechnym przykładem wydaje się zmiana pracy na lepiej płatną albo otrzymanie podwyżki. Dodajmy jednak jeszcze, że liczy się nie tylko to, ile rodzic faktycznie zarabia, ale ile mógłby zarabiać przy swoich aktualnych predyspozycjach. Załóżmy więc, że w międzyczasie podniósł swoje kwalifikacje. To uprawniałoby go do otrzymania znacznie lepiej płatnej pracy. Z tej możliwości jednak nie korzysta. Już sam fakt, że mógłby to zrobić, daje Ci jednak podstawę do złożenia pozwu o podwyższenie alimentów.

Zauważ też, że przepis wspomina o możliwościach zarbokowych i majątkowych. Oznacza to, że nie tylko poprawa sytuacji zawodowej ma znaczenie. Taki rodzic może przecież również wygrać na loterii, otrzymać spadek lub pokaźną darowiznę. Może również wrócić do zdrowia po długiej chorobie, która uniemożliwiała mu pracę na pełen etat, a dodatkowo generowała duże wydatki. To wszystko też będzie powodem do ubiegania się o wyższe alimenty na maloletniego.

Wysokość alimentów: Jak sąd ocenia potrzeby dziecka i możliwości zarobkowe rodzica?

Aby stwierdzić, czy podwyższenie alimentów jest możliwe w danym przypadku, sąd będzie musiał porównać dwa stany: ten obowiązujący w momencie pierwotnego przyznania alimentów i ten mający miejsce obecnie. Krótko mówiąc, będzie próbował stwierdzić, czy sytuacja uległa zmianie, w jakim stopniu i czy zmianę tę można uznać za istotną. Oczywiście musi ona dotyczyć co najmniej jednej z dwóch omówionych już okoliczności: możliwośći zarobkowych i majątkowych rodzica zobowiazanego do zapłaty lub usprawiedliwionych potrzeb dziecka.

Sąd przy ustalaniu wysokości alimentów bierze pod uwagę obie to okoliczności, bo są one ze sobą ściśle powiązane. Jeśli potrzeby Twojego dziecka się zwiększą, ale drugi rodzic nie jest w stanie łożyć większej kwoty na jego utrzymanie, to podwyższenie alimentów staje się po prostu niemożliwe. Z drugiej strony sam fakt, że sytuacja majątkowa drugiego rodzica uległa poprawie, również nie oznacza automatycznie, że dziecko zacznie otrzymywać wyższe alimenty. Wciąż wiele zależy od jego usprawiedliwionych potrzeb.

Wyższe alimenty na dziecko, czyli jak napisać pozew o podwyższenie alimentów?

O podwyższeniu alimentów może orzec tylko sąd. Oznacza to, że w celu podwyższenia alimentów należy złożyć pozew, który uruchomi postępowanie. Będziesz go składać w imieniu dziecka pozostającego pod Twoją opieką. A jeśli dziecko jest już pełnoletnie – wniesie pozew o podwyższenie alimentów samodzielnie.

Pozew o podwyższenie alimentów należy złożyć do sądu rejonowego właściwego z uwagi na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej (dziecka) albo miejsca zamieszkania strony pozwanej.

Co powinien zawierać pozew o podwyższenie alimentów – argumenty i dowody

Pozew o podwyższenie alimentów musi zawierać takie dane jak:

• miejscowość i datę;
• oznaczenie sądu, do którego składasz pozew;
• oznaczenie stron: dziecka jako powoda i Twoje dane jako osoby reprezentującej nieletniego, a także dane drugiego rodzica jako pozwanego;
• wartość przedmiotu sporu – różnica między podwyższonymi alimentami a tymi obecnymi pomnożona przez 12;
• tytuł pisma (pozew o podwyższenie alimentów)
• wnioski, które składasz – wniosek o podwyższenie alimentów, ewentualnie także o zabezpieczenia obowiązku alimentacyjnego oraz dopuszczenie i przeprowadzenie wniosków dowodowych, które pozwolą udowodnić Twoje stanowisko, przeprowadzanie rozprawy także pod nieobecność powoda czy zasądzenie od pozwanego kosztów sądowych;
• uzasadnienie;
• podpis;
• załączniki.

Nie będziemy w tym miejscu rozwodzić się nad wszystkimi elementami pozwu. Po pierwsze przygotowanie takiego pisma jest na tyle skomplikowane, że lepiej i tak skorzystać w tym zakresie z pomocy doświadczonego adwokata od alimentów. A jeśli mimo wszystko zdecydujesz się działać samodzielnie, pomocne mogą okazać się wzory pozwów dostępne w internecie. Na ich podstawie uzupełnisz w odpowiednich miejscach m.in. dane sądu czy stron postępowania.

Pamietaj jednak, że najważniejsza będzie treść uzasadnienia żądania podwyższenia alimentów oraz przedstawione dowody. 

Jedna z podstawowych zasad prawnych zakłada, że to osoba, która ma osiągnąć korzyści z rozstrzygnięcia, musi zadbać o przedstawienie dostatecznych dowodów i argumentów. To zadanie spoczywa więc na Tobie jako na rodzicu reprezentującym małoletniego.

Musisz udowodnić, że od czasu wydania wyroku zasądzającego alimenty okoliczności zmieniły się i to istotnie. Co więcej – Twoim zadaniem jest również wykazać, jaka konkretnie była to zmiana. Tu przydadzą Ci się przede wszystkim wszelkie rachunki i faktury wykazujące obecne wydatki na zaspokajanie potrzeb dziecka. Z kolei jeśli chcesz uzyskać wyższe alimenty na dziecko z uwagi na zmianę sytuacji drugiego rodzica, możesz wnosić, by sąd zobowiązał go do przedłożenia umowy o pracę czy wykazu rachunków.

Jak przebiega proces sądowy w sprawie o podwyższenie alimentów?

Załóżmy, że pozew o alimenty wyższej wysokości został prawidłowo przygotowany i wniesiony do sądu. Co dzieje się dalej?

1. Sąd sprawdza, czy pozew nie zawiera braków i błędów formalnych. Jeśli nie, rozpoznaje wniosek o zabezpieczenie alimentów i wyznacza termin rozprawy.
2. Jeśli drugi rodzic nie zgadza się z Twoim stanowiskiem, może przygotować odpowiedź na pozew i wnosić o oddalenie Twojego powództwa. W takim piśmie będzie się starał wykazać, że okoliczności nie zmieniły się istotnie albo że nawet po ich zmianie podwyższenie alimentów nie jest możliwe (np. wprawdzie zwiększyły się koszty utrzymania dziecka, ale możliwości zarobkowe i majątkowe drugiego rodzica uniemożliwiają mu płacenie większej kwoty).
3. Na rozprawie sąd będzie przeprowadzał zgłoszone dowody i próbował ustalić, czy faktycznie doszło do istotnej zmiany wspomnianych okoliczności, a co za tym idzie – czy zwiększenie alimentów jest uzasadnione.
4. Często jedna rozprawa w sprawie alimentów wyższej wysokości nie wystarczy, dlatego sąd wyznaczy termin kolejnej. Zwykle poczekasz na nią od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy w zależności od obłożenia sądu;
5. Po przeprowadzeniu wszystkich rozpraw, dowodów i poznaniu istotnych okoliczności, sąd wyda wyrok. Każda ze stron może jeszcze wtedy się odwołać, a więc wnieść apelację do sądu wyższej instancji. Jeśli skorzysta z tej możliwości, sprawa będzie toczyć się dalej przed kolejnym sądem. W przeciwnym wypadku wyrok sądu pierwszej instancji stanie się prawomocny. Od tego momentu (oczywiście o ile sąd przychylił się do Twojego stanowiska) drugi rodzic będzie płacił wyższe alimenty.

Z tego względu warto, aby uprawnionego reprezentował adwokat specjalizujący się w sprawach rodzinnych. Albo przynajmniej by to on sporządził pozew o podwyższenie alimentów. To znacznie zmniejszy ryzyko, że przygotowany pozew zawiera jakiekolwiek braki formalne, usprawni też cały przebieg postępowania i da Ci większa pewność, że w takim piśmie znalazły się wszystkie najważniejsze argumenty i dowody uzasadniające podwyższenie alimentów.