Upadłość firmy – kiedy i jak można ją ogłosić? - Kancelaria Adwokacka Adwokat Sylwia Olobry

Upadłość firmy – kiedy i jak można ją ogłosić?

Upadłość firmy jest czymś, co może spotkać każdy podmiot działający na rynku. O ile okresowy brak płynności finansowej może dotknąć każdego, zdarza się, że sytuacja ta przybiera niezwykle niebezpieczny obrót. W takim przypadku przedsiębiorca powinien być świadomy jak postępować i w odpowiednim momencie ogłosić bankructwo. W obliczu trwającego kryzysu upadłość staje się radykalną, ale czasami najlepszą decyzją. Aby dowiedzieć się, kiedy i jak ogłosić upadłość firmy, warto skonsultować się z ekspertem zajmującym się sprawami upadłościowymi. Polecamy usługi naszej kancelarii adwokackiej w tym zakresie. Więcej informacji o nas można znaleźć pod linkiem – prawnik Warszawa.

Czym jest upadłość?

Zanim przejdziemy dalej, warto powiedzieć, czym dokładnie jest upadłość. Powszechnie, wielu przedsiębiorców postrzega ją jako sposób nie tylko na zakończenie działalności, ale także na rozwiązanie problemu zadłużenia, którego firma nie jest w stanie spłacić. To prawda, jednak podstawowym celem upadłości jest zapewnienie ochrony wierzycielom firmy. Chodzi o zabezpieczenie ich przed nieuzasadnioną ucieczką dłużnika z majątkiem. Poprzez procedurę upadłościową, wierzyciele powinni zostać zaspokojeni w największym możliwym zakresie.

Ogłoszenie upadłości to formalne postępowanie, które rozpoczyna się na wniosek dłużnika lub jednego z jego wierzycieli. Nie jest ogłaszana z urzędu, ale dokonywana przez sąd poprzez wydanie odpowiedniego postanowienia.

Upadłość firmy – kogo dotyczy?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, kwestię upadłości reguluje Ustawa z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe, które określa zasady dotyczące podstaw upadłości, oraz skutków związanych z tym procesem.

Ogłoszenie bankructwa przysługuje zarówno dużym firmom, np., upadłość spółki akcyjnej, jak i małym jednoosobowym przedsiębiorcom. Według art. 5 ust. 1 ustawy, katalog podmiotów mogących ogłosić upadłość pokrywa się co do zasady z definicją przedsiębiorcy zawartą w art. 431 Kodeksu cywilnego z 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, przedsiębiorcą może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jak i jednostka organizacyjna, która prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową we własnym imieniu (art. 431 § 1 k.c.). Definicja ta obejmuje również osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Ponadto, przepisy ustawy stosuje się również do innych podmiotów, takich jak:

spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, które nie prowadzą działalności gospodarczej,
wspólnicy osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki,
wspólnicy spółki partnerskiej.

Kiedy firma może ogłosić upadłość?

Aby możliwe było ogłoszenie upadłości zgodnie z Prawem upadłościowym, konieczne jest spełnienie dwóch warunków:

dłużnik musi posiadać zdolność upadłościową,
dłużnik musi być niewypłacalny.

Oba warunki zostały określone przez ustawodawcę. Zdolność upadłościową, czyli samą możliwość ogłoszenia upadłości, mają wszyscy przedsiębiorcy spełniający kryteria przewidziane dla przedsiębiorców w Kodeksie cywilnym.

Natomiast niewypłacalność firmy to sytuacja, w której dłużnik utracił zdolność do spłaty swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Istnieje domniemanie, że następuje to, jeśli opóźnienie w spłacie przekracza trzy miesiące. Natomiast w przypadku dłużników będących osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uznaje się, że niewypłacalność występuje, gdy długi podmiotu przekraczają wartość jego majątku i ten stan utrzymuje się przez dłuższy okres, czyli powyżej 24 miesięcy. Reguluje to art. 11 ustawy Prawo upadłościowe.

Należy jednak pamiętać, że nawet w przypadku niewypłacalności istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego, które daje szansę na oddłużenie przedsiębiorstwa i kontynuowanie działalności gospodarczej. Dlatego ogłoszenie upadłości firmy powinno nastąpić wtedy, gdy biznes staje się niewypłacalny, ale warto rozważyć również alternatywne rozwiązania, takie jak upadłość restrukturyzacyjna.

Jak ogłosić upadłość firmy?

Ogłoszenie upadłości jest dokonywane przez sąd na podstawie wniosku, który może być złożony przez dłużnika, każdego z jego wierzycieli osobistych, a także inne podmioty wskazane bezpośrednio w ustawie, takie jak kurator osoby prawnej czy każdy ze wspólników spółki jawnej ponoszący odpowiedzialność za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Ogłoszenie upadłości zawsze poprzedza rozpatrzenie wniosku i wydanie postanowienia przez sąd.

Wniosek taki powinien spełniać wszystkie wymogi dotyczące pism procesowych i zawierać:

imię i nazwisko dłużnika lub nazwę oraz numer PESEL, lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
numer NIP, jeśli dłużnik posiada taki numer,
wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika,
wskazanie okoliczności uzasadniających wniosek i ich potwierdzenie,
informację, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych podlegającego prawu polskiemu, lub innego państwa członkowskiego,
informację, czy dłużnik jest spółką publiczną.

Treść wniosku o upadłość firmy należy dostosować do konkretnego rodzaju dłużnika, czy to będzie spółka, czy jednoosobowa działalność gospodarcza. Ważne jest jednak to, że bez względu na rodzaj dłużnika, podstawą upadłości jest niewypłacalność, nawet w przypadku wniosku o ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej.

Jaki jest termin do złożenia wniosku o upadłość?

Przedsiębiorstwo ma 30 dni na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, licząc od dnia, w którym wystąpiła niewypłacalność. Obowiązek złożenia wniosku upadłościowego dotyczy każdej osoby, która ma prawo prowadzić sprawy firmy i reprezentować ją, np. członkowie zarządu spółki. W przypadku firm prowadzonych jako jednoosobowa działalność gospodarcza oczywiście to sam przedsiębiorca jest odpowiedzialny za jego złożenie.

Należy rygorystycznie przestrzegać terminu na złożenie wniosku o upadłość, bo niedotrzymanie go może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Obejmują one m.in. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz utratę możliwości oddłużenia przez byłych przedsiębiorców w ramach upadłości konsumenckiej. Członkowie zarządu spółek również mogą odczuć dotkliwe skutki, gdyż grozi im w takim wypadku odpowiedzialność majątkiem osobistym oraz odpowiedzialność za szkody.

Gdzie składany jest wniosek upadłościowy?

Wniosek o ogłoszenie upadłości rozpatruje sąd upadłościowy, którym jest właściwy sąd rejonowy – sąd gospodarczy, w składzie trzech sędziów zawodowych. Zgodnie z Prawem upadłościowym, sprawy dotyczące ogłoszenia upadłości są rozpatrywane przez sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Sąd ten jest wyznaczany zgodnie z następującymi zasadami uregulowanymi w art. 19 Prawa upadłościowego:

głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jest rozpoznawalne dla osób trzecich,
w przypadku osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, domniemywa się, że głównym ośrodkiem ich podstawowej działalności jest miejsce siedziby,
w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub zawodową domniemywa się, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest główne miejsce wykonywania tej działalności gospodarczej lub zawodowej,
w przypadku innych osób fizycznych przypuszcza się, że głównym ośrodkiem ich podstawowej działalności jest miejsce ich zwykłego pobytu.

Kiedy wniosek o upadłość firmy może zostać oddalony lub zwrócony?

Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w następujących przypadkach:

dłużnik nie jest niewypłacalny,
majątek dłużnika jest niewystarczający, aby pokryć koszty postępowania lub jest wystarczający tylko na pokrycie tych kosztów,
dłużnik udowodni, że zobowiązanie wierzyciela, który złożył wniosek o upadłość, ma charakter sporny w całości. Spór taki musi oczywiście powstać przed datą złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd może oprócz tego zwrócić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli zawiera on braki formalne, które nie zostały uzupełnione. Jeżeli braki po wezwaniu do ich uzupełnienia nie zostaną naprawione, sąd zwróci wniosek. Dla dłużnika oznacza to, że wniosek nie został w ogóle złożony.

Konsekwencje związane ze zwróceniem i oddaleniem wniosku mogą być poważne. W przypadku zwrócenia wniosku i przekroczenia terminu przy ponownym złożeniu przedsiębiorca jednoosobowy może napotkać trudności w szybkim uzyskaniu oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej, gdy zakończy działalność gospodarczą. Z kolei członkowie zarządu spółki kapitałowej mogą ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Nie jest to co prawda przesądzone, ale inicjatywa dowodowa w postępowaniu sądowym będzie leżała po ich stronie.

Jakie konsekwencję niesie ze sobą upadłość firmy?

Wiadomo już, jak ogłosić upadłość firmy, warto jeszcze wspomnieć o tym jakie niesie to ze sobą konsekwencje. Dotyczą one zarówno samej bankrutującej działalności, jak i wierzycieli, dla których postępowanie upadłościowe staje się głównym sposobem odzyskania swoich należności.

Najważniejsze skutki ogłoszenia upadłości to:

utrata prawa dłużnika do zarządzania swoim majątkiem na rzecz syndyka masy upadłości,
przeniesienie praktycznie całego majątku dłużnika do masy upadłości,
konieczność dodania do nazwy przedsiębiorstwa określenia w upadłości,
obowiązek dłużnika przekazania syndykowi majątku i dokumentów związanych z prowadzoną działalnością,
natychmiastowa wymagalność zobowiązań pieniężnych dłużnika.

Ogłoszenie upadłości ma także wpływ na możliwość prowadzenia spraw sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych przez dłużnika lub przeciwko niemu. Jeśli dotyczą one majątku, który został przeniesiony do masy upadłości, mogą być prowadzone wyłącznie przez syndyka lub przeciwko niemu.

Jeśli są Państwo zmuszeni ogłosić upadłość firmy, polecamy skorzystanie z usług naszej kancelarii adwokackiej. Naszą specjalnością jest m.in.: obsługa prawna spółek Warszawa. Pomożemy sprawnie i spokojnie przejść przez całe postępowanie upadłościowe.

Telefon: +48 502 326 253